Mart ayına ilişkin Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) verileri, tarım sektöründeki fiyat baskılarının devam ettiğini ortaya koydu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan rakamlara göre, Tarım-ÜFE Mart ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 6,91 oranında artış gösterdi. Bu artış, sektörün genelinde maliyetlerin hızlı bir şekilde yükseldiğini ortaya koyarken, yıllık bazda enflasyonun da yüzde 31,54 seviyesine çıktığı görüldü.
Tarım-ÜFE, 2023 Aralık ayına göre yüzde 12,81 oranında artış kaydetti. On iki aylık ortalamalara göre ise artış oranı yüzde 40,17 oldu. Bu veriler, tarımsal üretim maliyetlerindeki sürekli yükselişin, üreticiden tüketiciye uzanan fiyat zincirini nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor.
Sektörel bazda bakıldığında, Mart ayında tarım ve avcılık ürünleri ile ilgili hizmetlerde yüzde 7,36 oranında fiyat artışı yaşandı. Ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde ise fiyatlar yüzde 2,36 arttı. Öte yandan, balıkçılık sektörü bu eğilimin dışında kaldı. Balık ve diğer su ürünleri ile balıkçılık için destekleyici hizmetlerde fiyatlar yüzde 2,27 oranında geriledi.
Ana gruplar içinde en dikkat çekici artış, uzun ömürlü olmayan bitkisel ürünlerde yaşandı. Bu gruptaki fiyatlar Mart ayında yüzde 9,61 arttı. Çok yıllık bitkisel ürünlerdeki artış oranı ise yüzde 11,30 oldu. Canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde ise yüzde 3,07’lik bir artış kaydedildi. Bu veriler, özellikle bitkisel ürünlerin fiyatlarındaki yükselişin, toplam endeks üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu gösteriyor.
Alt gruplar bazında en yüksek yıllık fiyat artışı yüzde 171,38 ile turunçgiller grubunda görüldü. Bu dramatik artış, narenciye üretiminde yaşanan iklimsel ve yapısal sorunların fiyatlara ne denli yansıdığını ortaya koyuyor. Aylık bazda ise en yüksek artış yüzde 29,64 ile “diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler” grubunda kaydedildi. Bu durum, mevsimsel etkilerin yanı sıra lojistik ve girdi maliyetlerinin de ürün fiyatları üzerindeki etkisini gösteriyor.
Mart ayı verileri, gıda fiyatları üzerindeki baskının sürdüğünü ve tarımsal üretimdeki maliyet artışlarının önümüzdeki aylarda da etkili olmaya devam edebileceğini işaret ediyor. Özellikle çiftçiler açısından bu durum, gelir-gider dengesini olumsuz etkilerken, tüketiciler tarafında ise market raflarında artan fiyatlara zemin hazırlıyor. Tarım sektöründeki bu fiyat hareketliliği, hem üretim planlamasını hem de gıda arz güvenliğini yakından ilgilendiriyor.
