Antalya’da düzenlenen 10. Uluslararası Katılımlı Akciğer Sağlığı Kongresi’nde konuşan Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Kıyrık, Türkiye’de her yıl yaklaşık 50 bin kişiye akciğer kanseri tanısı konduğunu ve hastaların büyük bir kısmının geç evrede tanı aldığını vurguladı. Dr. Kıyrık, “Yılda 40 bin kişiyi bu hastalıktan kaybediyoruz. Covid’den kaybettiğimiz hastaların sayısı ise 100 bin civarında. Yani son 3 yılda kaybettiğimiz kişiyi sadece Covid yüzünden kaybettik” diyerek, akciğer kanserinin ne denli büyük bir sağlık sorunu olduğuna dikkat çekti.
Sigara ve Tütün Ürünlerinin Rolü
Dr. Kıyrık, akciğer kanserinin temel nedeninin sigara olduğunu belirtti ve “Hastalarımızın yüzde 90’ı sigara içicisi” ifadesini kullandı. Sigara dışında elektronik sigara, nargile, puro ve pipo gibi tütün ürünlerinin de risk oluşturduğuna dikkat çeken Kıyrık, mesleki maruziyetlerin de önemli bir etken olduğunu söyledi. Özellikle tozlu işlerde çalışanlar, asbest maruziyeti olanlar ve İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşayanlar risk altında bulunuyor. Ayrıca, tandırda yemek pişirme veya fırında ekmek yapma gibi geleneksel alışkanlıkların da akciğer kanseri riskini artırabileceği vurgulandı.
Akciğer Kanseri Tarama Önerisi
Akciğer kanseri genellikle 50-80 yaşları arasında görülüyor. Dr. Kıyrık, 20 yıl sigara içmiş bireylerin bu yaş aralığında mutlaka taramadan geçmesi gerektiğini belirtti. Erken teşhisin hastalığın tedavi edilme şansını artırdığına, geç evre tanıların ise genç yaşta kayıplara yol açabileceğine dikkat çekti. Ayrıca, sigara içmeseler bile ailesinde kanser geçmişi olan kişilerin risk altında olduğunu ve taramanın bir yaşam biçimi haline gelmesi gerektiğini ifade etti.
Erken Yaşta Sigaraya Başlamak
Türkiye’de sigaraya başlama yaşının 11’e kadar düştüğünü belirten Dr. Kıyrık, erken yaşta sigara kullanımının büyük risk taşıdığını söyledi. “11 yaşında sigaraya başlayan biri, 20 yıl sonra 30’lu yaşlarda akciğer kanseriyle karşı karşıya kalabiliyor” diyen Kıyrık, sigara miktarının da önemli olduğunu, günde bir paket içen ile birkaç dal sigara içen arasındaki farkın büyük olduğunu vurguladı.
Ailevi Riskler ve Üzücü Tablolar
Dr. Kıyrık, bazı hastaların akciğer kanseri geçmişine sahip aile üyeleriyle benzer hastalıklar yaşadığını belirtti. “Babası akciğer kanseri olan hastalarımız var, oğlu da akciğer kanseri oluyor. Bu durum zaman zaman hayatta kalmalarına, bazen de kaybedilmesine yol açıyor” diyerek, bu tür ailevi geçişlerin de önemli bir risk faktörü oluşturduğuna işaret etti.
