Sağlıklı beslenme, dengeli ve besleyici gıdalarla vücudun ihtiyaç duyduğu besin öğelerinin karşılanmasını sağlar. Bu bağlamda, bakliyatlar önemli bir yer tutar çünkü bitkisel protein, lif ve mikro besin öğeleri açısından zengin yapılarıyla sağlıklı beslenmenin temel yapıtaşlarındandır. Bakliyatları daha verimli hale getirmek ve sindirilebilirliğini artırmak için uygulanan en doğal yöntemlerden biri ise filizlendirmedir.
Filizlendirme Nedir?
Filizlendirme, nohut, mercimek gibi bakliyatların, tahılların ve sert kabuklu kuruyemişlerin su ile temas ederek “uyanması” ve canlanması sürecidir. Bu işlem, bir tohumun uyku halinden çıkıp büyümeye başlamasını simgeler. Beslenme Danışmanı Emine Uluçay, filizlendirmeyi şöyle tanımlar: “Filizlendirme, yalnızca bitkinin değil, içeriğindeki besin ögelerinin de yeniden yapılandığı bir dönüşümdür.”
Filizlendirme ve Sindirim Sağlığı
Filizlendirme, sindirim sistemine fayda sağlar. Çünkü bu süreç, fitik asit ve lektin gibi sindirimi zorlaştıran anti-besin maddelerini azaltır. Sonuç olarak, besin emilimi artar ve vitamin, mineral ve antioksidan içeriği yükselir. Ayrıca, filizlendirilmiş bakliyatlar daha kolay sindirilir ve proteinler vücut tarafından daha verimli kullanılabilir.
Filizlendirme Kimler İçin Uygundur?
Filizlendirilmiş tohumlar, genel olarak sağlıklı bireyler için faydalıdır. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olanlar, hamileler, çocuklar ve yaşlılar için önerilmez. Çünkü filizlendirme sırasında oluşan nemli ortam, zararlı bakterilerin üremesi için uygun bir ortam oluşturabilir. Özellikle Salmonella ve E.Coli gibi bakteriler bu ortamda çoğalabilir.
Evde Filizlendirme Nasıl Yapılır?
Filizlendirme işlemi oldukça basittir ve evde güvenle uygulanabilir. İşte adım adım evde filizlendirme süreci:
-
Tohum Seçimi: Nohut, mercimek, maş fasulyesi, chia, ay çekirdeği gibi tohumlar tercih edilebilir.
-
Tohumları Yıkama: Tohumlar iyice yıkanır ve üzerine içme suyu eklenerek oda sıcaklığında 8-12 saat bekletilir.
-
Süzme: Süre sonunda tohumlar süzülüp, tekrar temiz suyla yıkanır.
-
Kavanozda Filizlendirme: Temizlenen tohumlar, cam bir kavanoza yerleştirilir ve kavanozun ağzı, hava alacak şekilde kapatılır (tülbent veya süzgeç kullanılabilir).
-
Bekletme: Kavanoz, baş aşağı eğik şekilde serin ve gölgeli bir köşeye yerleştirilir. Günde 2 kez durulanır.
-
Filizlenme Süreci: Tohumlar 1 ila 6 gün arasında filizlenir. Filizler yeterli boya ulaştığında, son kez yıkanır, kurutulur ve buzdolabında saklanır.
Tohumların Kontrolü
Filizlendirilmiş tohumların her gün koku, doku ve renk açısından kontrol edilmesi önemlidir. Ekşi koku, kaygan doku veya renk değişiklikleri, tohumların bozulmaya başladığını gösterir. Ayrıca, filizlendirme ortamının sıcak ve nemli olmaması gerektiği unutulmamalıdır; bu, küf ve bakteri oluşumunu engellemeye yardımcı olur.
Filizlendirilmiş Bakliyatlar Nasıl Tüketilir?
Filizlendirilmiş bakliyatlar, çiğ veya hafifçe pişirilerek tüketilebilir. Bazı kullanım önerileri:
-
Salatalar: Filizlendirilmiş bakliyatlar, salatalara eklenerek tazelik ve besin değeri katabilir.
-
Çorbalar: Çorbaların içerisine eklenerek hem kıvamı hem de besin değeri artırılabilir.
-
Sandviçler: Marul veya roka ile birlikte sandviçlerde kullanılabilir.
-
Kahvaltılar: Sebzeli sote tabaklarında veya haşlanmış yumurtayla birlikte kahvaltılarda kullanılabilir.
Filizlendirilmiş tohumlar, lif, vitamin ve protein açısından zengindir ve sofralara tat, sağlık ve besleyicilik katar.