Türkiye’de çiğ süt üretimine ilişkin 2024 yılı verileri, sektörde önemli değişimler olduğunu gösteriyor. İşte öne çıkan başlıklar:
1. Üretimde Genel Artış
-
2023’te 21,48 milyon ton olan çiğ süt üretimi, 2024’te %4,7 artışla 22,49 milyon tona yükseldi.
-
İnek sütü üretimi %5,4 (21,05 milyon ton), manda sütü üretimi %35,1 artarken;
koyun sütü %2,9, keçi sütü ise %11,2 azaldı.
2. Türlere Göre Dağılım
-
İnek sütü: Toplam üretimin %93,6’sı (ana pay).
-
Koyun sütü: %4 (yaklaşık 899 bin ton).
-
Keçi sütü: %2,1 (472 bin ton).
-
Manda sütü: %0,3 (67 bin ton) – belirgin artışa rağmen payı küçük.
3. Sütün Kullanım Alanları
-
%57,7: Süt toplama merkezleri veya işleme tesislerine satış.
-
%18,3: Doğrudan tüketiciye, sokak sütçüsüne veya yerel işletmelere satış.
-
%15,9: Hane halkı tarafından peynir, yoğurt gibi ürünler için işlendi.
-
%4,8: Hayvan beslemede kullanıldı.
-
%1,1: Hane içi tüketim veya ücretsiz verilen süt.
-
%0,1: Üretim/işleme kayıpları.
-
%2: Kullanım alanı belirsiz süt.
4. Yorum ve Eğilimler
-
İnek sütündeki artış, büyükbaş hayvancılıkta verimlilik veya desteklerin etkisini yansıtıyor olabilir.
-
Manda sütünün yüksek artışı (%35,1), niş pazarda talep veya üretim teşviklerine işaret ediyor.
-
Koyun ve keçi sütündeki düşüş, küçükbaş hayvancılıktaki zorluklarla (yem maliyetleri, iklim vb.) ilişkili görünüyor.
-
Süt işleme tesislerine satışın hakimiyeti (%57,7), organize sektörün büyümesini gösterirken, hane içi üretim (%15,9) geleneksel yöntemlerin halen önemli olduğunu vurguluyor.
Sonuç
Türkiye’nin süt üretim kapasitesi artıyor ancak türler arası dengesizlikler ve küçükbaş sektöründeki gerileme dikkat çekici. Sektördeki bu dinamikler, hem politika yapıcılar hem de üreticiler için verimlilik ve pazar odaklı stratejiler gerektiriyor.
