Greenpeace Türkiye’nin 28 Nisan’da yayımladığı rapora göre, İstanbul’daki marketler ve semt pazarlarında satılan bazı sebze ve meyvelerde sağlığa zararlı pestisit kalıntıları tespit edildi. Araştırma, beş büyük zincir marketin ve çeşitli semt pazarlarının ürünlerini inceleyerek, bu ürünlerin uluslararası akreditasyona sahip laboratuvarlarda analiz edilmesini sağladı.
Pestisit Kalıntıları ve Sağlık Riski
İncelenen her üç üründen birinde, Türkiye’nin tarım yönetmeliklerine aykırı pestisit kalıntılarına rastlandı. Ayrıca, ruhsatsız pestisit kullanılan ürünlerin oranı ise yüzde 33 olarak belirlendi. Greenpeace Türkiye’nin çalışmasında 155 farklı örnek üzerinde yapılan analizde, biber, domates, elma ve salatalık gibi 14 farklı sebze ve meyve türü yer aldı.
En fazla kalıntı tespit edilen gıda maddesi ise salamura yaprak oldu. Ardından yeşil sivri biber ve ıspanak takip etti. Bu durum, pestisitlerin gıda güvenliği üzerindeki etkilerini gözler önüne seriyor.
Pestisitin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Pestisitin insan sağlığı üzerindeki etkileri, hem akut hem de kronik sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Kısa süreli maruz kalma, bulantı, kusma ve baş ağrısı gibi belirtiler gösterirken, uzun süreli düşük doz maruz kalma, kronik zehirlenmeye yol açabiliyor. Pestisitler, solunum yolu hastalıkları, nörolojik rahatsızlıklar, kanser, hormonal ve üreme sistemi bozuklukları gibi birçok sağlık sorununa neden olabilir. Özellikle çocuklarda erken ergenlik gibi sorunlara yol açabiliyor.
Çocuklar İçin Tehlike: Hormonal ve Nörolojik Etkiler
Greenpeace Türkiye’nin raporunda dikkat çeken bir diğer bulgu, PFAS içeren pestisitlerin varlığıydı. Bu bileşiklerin, çocuk gelişimi üzerinde olumsuz etkiler yarattığı ve üreme sağlığını bozabileceği belirtiliyor. Ayrıca, analiz edilen örneklerin yüzde 90’ında üreme sağlığı ve gelişim üzerinde etkisi olan pestisitler bulundu.
Tarımda Pestisit Kullanımının Artışı
Pestisitlerin tarımda kullanılmasının bir sonucu olarak, mevsim dışı meyve ve sebzelere daha kolay ulaşılabiliyor. Ancak bu ürünlerin sağlığa zarar verme riski arttı. Tarım ve Orman Bakanlığı, pestisit kullanımını denetliyor ancak bazı yasaklı maddelerin kullanımının devam ettiği belirtiliyor.
Avrupa Birliği ve Türkiye’de Pestisit Politikaları
Avrupa Birliği, gıda ve yemlerdeki maksimum kalıntı limitlerini (MRL) belirleyerek, insan sağlığını korumayı amaçlıyor. Türkiye de benzer şekilde pestisit kullanımını denetliyor ancak verilerin şeffaflığı konusunda eksiklikler bulunuyor. Greenpeace, Bakanlık’tan pestisit analiz sonuçlarının düzenli olarak açıklanmasını ve organik tarımın teşvik edilmesini istiyor.
Gelecek Perspektifi: Organik Tarım ve Biyolojik Mücadele
Uzmanlar, pestisit kullanımını azaltmak için organik tarımın teşvik edilmesini ve biyolojik mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılmasını öneriyor. Ayrıca, pestisit kalıntılarının düzenli olarak izlenmesi ve gerektiğinde yaptırım uygulanması gerektiği vurgulanıyor.
