Türkiye’nin ilk insanlı uzay görevi kapsamında yürütülen MESSAGE deneyinde mikro yerçekiminin bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri araştırıldı. İlk bulgular bilim dünyasında heyecan yarattı.
Türkiye, uzay yolculuğundaki ilk insanlı görevini yalnızca sembolik bir başarı olarak değil, aynı zamanda bilimsel bir atılım olarak değerlendiriyor. Üsküdar Üniversitesi bünyesinde yürütülen ve “Microgravity Associated Genetics” (MESSAGE) adını taşıyan araştırma, bu yaklaşımın en somut örneklerinden biri. Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı’nın Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan (ISS) getirdiği kan örnekleriyle yapılan çalışmalar, mikro yerçekimi ortamının bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerine dair ilk bulguları ortaya koydu.
Uzayda Genetik ve Bağışıklık Sistemi Nasıl Tepki Veriyor?
Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan’ın proje yöneticiliğinde yürütülen araştırmada, mikro yerçekiminin insan vücudunda bağışıklıkla ilişkili genlerde nasıl değişiklikler yarattığı incelendi. Özellikle CRISPR/Cas gen düzenleme teknolojisi ile analiz edilen örneklerde, bağışıklık tepkimeleri, bazı kanser hücrelerine karşı etkiler ve şimdiye kadar aktifleşmemiş olan bazı genlerin davranışları gözlemlendi. Elde edilen öncül veriler, uzay koşullarının yalnızca fiziksel değil, moleküler düzeyde de insan sağlığını derinden etkileyebileceğini ortaya koyuyor.
Yeni Çalışmalar Yolda: Yaşlanma ve Teorik Genler Hedefte
MESSAGE deneyinin yalnızca ilk fazı tamamlandı. Dr. Taştan, “Yakında ‘Microgravity associated Longevity & Theoretical genes’ odaklı iki çalışmamızı daha yayımlayacağız,” diyerek uzay biyolojisi alanında yeni ve potansiyel olarak çığır açacak bulguların habercisi oldu. Aynı zamanda bu projeyle ilişkili olarak 8 yüksek lisans tezi üzerine çalışmaların da devam ettiğini belirtti.
İkinci Türk Astronotla Deneyin İkinci Aşaması Başladı
İkinci Türk astronot Tuva Cihangir Atasever’in görevini tamamlamasının ardından MESSAGE deneyinin ikinci fazı da başlatıldı. Bu sayede farklı biyolojik örneklerden elde edilecek verilerle, deneyin bilimsel derinliği ve güvenilirliği artırılacak. Projenin nihai hedefi, hem gelecekteki uzay görevleri için sağlık protokollerini şekillendirmek hem de dünya üzerindeki immünoloji ve genetik temelli tedavilere katkı sunmak.
Türkiye Uzay Biliminde Yeni Bir Sayfa Açıyor
MESSAGE Bilim Misyonu, Türkiye’nin uzay teknolojilerinde sadece mühendislik değil, biyolojik ve tıbbi araştırmalar açısından da ciddi bir aktör olabileceğini gösteriyor. Mikro yerçekiminin insan genetiğine etkisini araştıran bu tür çalışmalar, hem uzun süreli uzay görevlerinin planlanmasında hem de yeryüzünde yaşlanan nüfusun sağlık sorunlarına çözüm üretmede kritik rol oynayabilir.
