Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesi’nden Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Volkan Şahin, dijital çağda çocukları bekleyen en büyük tehlikelerden biri olan internet bağımlılığına karşı ebeveynleri uyardı. Günümüzde çocuklar günde ortalama 7 saatini internette geçiriyor; bu sürenin büyük bir kısmı ise oyunlara harcanıyor.
Günlük 7 Saat Ekran Süresi: Yeni Normal mi, Tehlike Sinyali mi?
2024 verilerine göre Türkiye’de internet kullanım süresi günlük ortalama 7 saat. Dr. Şahin, kullanıcıların %38’inin bu süreyi dijital oyunlarla geçirdiğini belirterek, bu durumun “oyun oynama bozukluğu” gibi tanıların yaygınlaşmasına yol açtığını söylüyor. Özellikle ergenlik dönemindeki gençler için bu durum, hem zihinsel hem de duygusal gelişimi sekteye uğratabiliyor.
İnterneti Yasaklamak Yerine Planlamak
Uzmanlara göre, interneti tamamen yasaklamak yerine zaman yönetimiyle denge sağlamak daha etkili. Dr. Şahin’in önerisi şöyle: “Günün bir kısmı internette vakit geçirme, bir kısmı derse odaklanma, bir kısmı da fiziksel ve sosyal aktivitelere ayrılmalı.” Yani çocuklara sadece “hayır” demek yerine, “ne zaman, ne kadar ve ne amaçla” sorularını yönelterek sağlıklı bir dijital alışkanlık kazandırmak gerekiyor.
Sınır Koy, Ama Yerine Bir Şey Koymayı Unutma
Eğer internet erişimi kısıtlanacaksa, çocuklara mutlaka alternatifler sunulmalı. Bir spor dalı, yaratıcı hobiler ya da ebeveynle geçirilen kaliteli zaman, dijital boşluğu anlamlı bir şekilde doldurabilir. Bu alternatiflerin çocuğun fikirleri alınarak belirlenmesi ise süreci daha etkili kılıyor.
İçerik Denetimi Şart
Dr. Şahin’e göre ailelerin sadece süre değil, içerik üzerinde de denetim sağlaması şart. İnternette geçirilen sürenin neye harcandığı, izlenen içeriklerin yaşa uygunluğu ve güvenliği ebeveyn kontrolünde olmalı. Çocuğun dijital sorumlulukları, gerçek hayattaki sorumluluklarını aksatmadığı sürece tolere edilebilir.
Dürtüsellik ve Gelecekteki Riskler
Özellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocukların dijital dünyaya daha kolay kapılabildiğini belirten Şahin, tedavi edilmedikleri takdirde ileride madde kullanımına daha yatkın hale gelebildiklerini söylüyor. Ayrıca, iletişim eksikliği yaşayan çocuklar dışsal bağımlılıklara daha açık hale geliyor.
Aileler Davranış Değişikliklerini Gözlemlemeli
Eğer çocuğunuzda ani sinirlilik, içe kapanma, okul başarısında düşüş veya ilgi kaybı gibi değişiklikler gözlemliyorsanız, bu bir uyarı olabilir. Dr. Şahin, böyle durumlarda zaman kaybetmeden bir uzmandan yardım alınması gerektiğini vurguluyor.
