Prostat kanseri yıllardır sessizce yayılıyor. Ama yeni bir araştırma, onu erkenden fark etmenin yolunu idrarda buldu. Üstelik ağrısız ve evde uygulanabilir bir yöntemle.
Bu yazıyı okuduktan sonra erkek sağlığına dair bakışınız değişebilir. Çünkü bilim dünyası, yıllardır tartışılan PSA testine alternatif, çok daha doğru bir yöntem geliştirmiş olabilir.
Peki nedir bu yeni yöntem? Nasıl çalışıyor? Gerçekten güvenilir mi? Hadi birlikte bakalım.
PSA testinden neden şüphe duyuluyor?
Evet, PSA testi yıllardır kullanılıyor. Ancak pek çok uzmana göre bu testin doğruluğu tartışmalı. Çünkü yalnızca prostat kanserinde değil, enfeksiyon gibi kanser dışı durumlarda da PSA seviyesi yükselebiliyor. Bu da yanlış alarm riskini artırıyor. Hatta bazı durumlarda gereksiz biyopsilere, bazen de kanserin gözden kaçmasına neden olabiliyor. Açıkçası, bu testin “kesin konuşamaması” ciddi bir sorun.
Yeni umut: İdrardaki moleküler izler
İsveç’teki Karolinska Enstitüsü’nde yapılan bir araştırma, idrarda yer alan bazı özel moleküllerin prostat kanseriyle birebir bağlantılı olduğunu ortaya koydu. Bu moleküller SPON2, AMACR ve TMEFF2. İsimleri pek havalı görünmese de, işe yararlılıkları oldukça etkileyici. Çünkü bu biyolojik işaretler, kanserin yalnızca varlığını değil, ne kadar ilerlediğini de gösteriyor.
İyi haber şu: Bu test acıtmıyor!
Araştırmayı yürüten Dr. Mikael Benson’a göre idrardan yapılan testin birçok avantajı var. En önemlisi de ağrısız olması. Kan aldırmak ya da biyopsi gibi invaziv işlemler yerine, idrar örneğiyle test yapılabiliyor. Hatta gelecekte bu testin evde yapılabilir hale gelmesi bekleniyor.
Yapay zekâ da işin içinde
Araştırmacılar binlerce hücre örneği üzerinde mRNA düzeylerini inceledi. Ardından yapay zekâ kullanarak kanserle en güçlü bağlantılı molekülleri belirlediler. Sonuçlar, yaklaşık 2 bin kişiden alınan idrar, kan ve doku örnekleriyle test edildi ve doğrulandı.
Peki ya sonrası?
Bu test henüz klinik uygulamaya geçmedi. Ama araştırma ekibi yöntemi daha geniş popülasyonlar üzerinde denemeyi ve uygulamaya geçirmeyi hedefliyor. Eğer işler planlandığı gibi giderse, önümüzdeki yıllarda PSA testinin yerini çok daha doğru, güvenilir ve konforlu bir test alabilir.
Siz ne düşünüyorsunuz? Erkek sağlığına dair böyle yenilikçi çözümleri destekler misiniz? Yorumlarda fikrinizi paylaşın.
Kaynak: Cancer Research Journal, Independent Türkçe
Önerilen okuma: “Erken Teşhisin Gücü”, Dr. Mikael Benson’ın bilimsel blog yazıları
