Varis, özellikle kadınlarda sık görülen bir sağlık sorunu olup, genellikle bacaklarda belirginleşen damar genişlemeleriyle kendini gösterir. Ancak varis hakkında halk arasında birçok yanlış bilgi bulunmaktadır. Bu yanlışlar, hastaların doğru tedavi yöntemlerinden faydalanmalarını engelleyebilir. Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ünal Aydın, varis hakkında sık sorulan soruları yanıtladı ve doğru bilinen yanlışları açıkladı.
1. Varis sadece yaşlılarda mı görülür?
Yanlış! Varis her yaşta görülebilir. Genetik yatkınlık, uzun süre ayakta durmak veya hareketsiz bir yaşam tarzı gibi faktörler gençlerde bile varis oluşumuna yol açabilir.
2. Bacak bacak üstüne atmak varise neden olur mu?
Hayır! Bacak bacak üstüne atmak, damarlar üzerinde kısa süreli bir baskı oluşturur, ancak tek başına varise neden olmaz. Asıl risk faktörleri, uzun süre hareketsiz kalmak ve kan dolaşımını bozan yaşam alışkanlıklarıdır.
3. Varis sadece kadınlarda mı görülür?
Yanlış! Kadınlarda daha yaygın görülse de erkeklerde de varis oluşabilir. Erkeklerde varis sıklığı kadınlara göre daha düşük olabilir, ancak kozmetik hassasiyetleri daha az olduğu için tedaviye başvuru daha geç olabilir.
4. Varis sadece ayakta çalışanları mı etkiler?
Uzun süre ayakta durmak kadar uzun süre oturmak da varis riskini artırır. Bu nedenle masa başı çalışanlarının da dikkat etmesi gereken önlemler vardır:
-
Her 30-60 dakikada bir ayağa kalkarak kısa bir yürüyüş yapın.
-
Telefon görüşmelerini ayakta yapın.
-
Otururken bacaklarınızı sırayla esnetin ve topuklarınızı yukarı aşağı oynatın.
-
Ayaklarınızı düz bir şekilde yere koyun ve dik oturun.
5. Varisleri önleyen egzersizler var mı?
Egzersiz varisi tamamen önlemez, ancak aşağıdaki egzersizler, varis riskini azaltabilir:
-
Ayak Parmak Uçlarında Yükselme (Topuk Kaldırma): Bu egzersiz baldır kaslarını çalıştırarak kanın yukarı pompalanmasına yardımcı olur. Ayakta ya da otururken parmak uçlarınızda yükselin, sonra topuklarınızı yere indirin. 20 kez tekrarlayın.
-
Ayak Bileği Dairesel Hareketleri: Otururken ayak bileğinizi saat yönünde ve ters yönde çevirin. Her iki yöne 10 kez tekrar edin.
-
Sandalyede Bacak Uzatma: Bir bacağınızı uzatın ve birkaç saniye havada tutun, sonra diğer bacağınızı yapın. Her bacak için 10 tekrar yapın.
6. Sıcak su, sauna ve hamam varise neden olur mu?
Kısmen doğru! Aşırı sıcak, damarları genişleterek varis belirtilerini kötüleştirebilir. Varisi olan kişilerin çok sıcak ortamlardan kaçınması önerilir.
7. Spor yapmak varisleri artırır mı?
Yanlış! Aksine, düzenli yürüyüş, yüzme ve bisiklet gibi sporlar damar sağlığını korur. Ancak ağır ağırlık kaldırmak gibi yüksek basınç oluşturan egzersizler dikkatle yapılmalıdır.
8. Kendi kendime varislerimi yok edebilir miyim?
Hayır! Varislerin tamamen yok olması için tıbbi müdahale gerekebilir. Ancak düzenli egzersiz, bacakları yüksekte tutma ve sağlıklı beslenme gibi önlemler, varis oluşumunu azaltabilir ve ilerlemesini engelleyebilir.
9. Varisler zamanla patlar mı?
Tedavi edilmeyen varisler zamanla ciltte incelmeye neden olabilir, bu da kanama riskini artırabilir. Özellikle travma veya sert bir darbe durumunda varisli damarlar kanayabilir ve acil müdahale gerekebilir.
10. Bitkisel kremler ve yağlar varisleri tamamen yok edebilir mi?
Hayır! Bitkisel ürünler bazı semptomları hafifletebilir, ancak varisli damarları yok edemez. Bilimsel olarak kanıtlanmış tedavi yöntemleri tercih edilmelidir.
11. Lazer tedavisi veya ameliyat varisleri tamamen yok eder mi?
Evet! Günümüzde gelişmiş tedavi yöntemleri ile varislerden tamamen kurtulmak mümkündür. Ancak, yeni varislerin oluşumunu engellemek için sağlıklı yaşam alışkanlıklarına devam edilmesi gereklidir.
Varis, estetik bir sorun olmanın ötesinde sağlık problemleri yaratabilen bir durumdur. Yanlış bilinen bu tür efsaneler, hastaların tedavi sürecini zorlaştırabilir. Varis oluşumunu engellemek veya varislerin ilerlemesini önlemek için doğru yaşam alışkanlıkları ve zamanında tıbbi müdahale büyük önem taşır.
